ေဆာင္းပါး- အေဆာင္းဝီ
စူးရွလြင္ဝါၿပီး ၿမဳိင္ဆုိင္ေသာ ရိုးရာတူရိယာ အသံတမ်ဳိးကုိ ၾကားလုိက္ရသည္။ ထုိ ၁၂ စကၠန္႔ခန္႔သာ ၾကာေသာ
အသံသည္ “လြမ္းဆြတ္ တမ္းတမႈ” ကုိ ေဖာ္ေဆာင္သည္ဟု ထင္ရသည္။ ထုိ႔ေနာက္ Iron Cross (IC) ေတးဂီတမွ လိဒ္ဂစ္တာသမားခ်စ္စမ္းေမာင္၏ Plucking တီးကြက္ႏွင့္အတူဝုန္းဒုိင္းက်ဲေပါက္ကြဲသည့္ေခတ္ေပၚ
ေရာ့ခ္သီခ်င္းတပုဒ္၏ အပ်ိဳး တီးလံုးသံမ်ားအၾကား ခဏသာၾကားလိုက္ရေသာေရွးေဟာင္းတူရိယာသံ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေတာ့သည္။
တီးခတ္ရန္ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနသည့္ မိေက်ာင္းတူရိယာကို ေတြ႕ရစဥ္ ထုိသီခ်င္းမွာ လူမ်ဳိးတမ်ဳိး၏ ဆုံးရႈံုးခဲ့ျခင္း
တီးခတ္ရန္ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနသည့္ မိေက်ာင္းတူရိယာကို ေတြ႕ရစဥ္ ထုိသီခ်င္းမွာ လူမ်ဳိးတမ်ဳိး၏ ဆုံးရႈံုးခဲ့ျခင္း
အတြက္တမ္းတျခင္းဟု အဓိပၸာယ္ ေဖာ္ေဆာင္ ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစား ထားသည္ဟု ခံစားလုိက္ ရသည္။ အထက္ ေဖာ္ျပပါ သီခ်င္းေခါင္းစဥ္ကို “မိေက်ာင္း ႐ႈိက္ငုိသံ” ဟု ေပးထား ေသာ္လည္း သီခ်င္း စာသားတြင္ “မိေက်ာင္း” ဟူသည့္ စာသား တလုံး တပါဒမွ မေတြ႕ရေပ။ သုိ႔ေသာ္ သီခ်င္း အစပုိင္းတြင္ သုံးထားသည့္ ႐ုိးရာ မိေက်ာင္း တူရိယာ၏ တီးခတ္ဟန္မွာ ျမန္ဆန္ သြက္လက္ၿပီး လွ်ဳိ႕ဝွက္နက္နဲမႈ ရွိသည္ကုိေတာ့ နားလည္ လုိက္သည္။
“သဲေသာင္ ျပင္ထက္မွာ အိပ္စက္ခြင့္ျပဳပါ ... ျမစ္ယန္စီေရ ေသာက္သုံးခြင့္ ျပဳပါ ..... ေနရာ ေဟာင္းဆီ ပ်ံသန္းခြင့္ ျပဳပါ ....” စသည့္စာသားမ်ား ပါဝင္ေသာ ေရာ့ခ္အျပင္းစားသီခ်င္းတပုဒ္ ျဖစ္ေနသျဖင့္ ထုိသီခ်င္းကုိ ဂ႐ုျပဳမိသူ နည္းပါးသည္။ “က်ေနာ့္အေခြက အခ်စ္သီခ်င္းေတြနဲ႕ ေပါက္သြားေတာ့ ဒီသီခ်င္းကုိ လူေတြ သတိမထားမိလုိက္ၾကဘူး။အဲဒီသီခ်င္းဟာ ေပ်ာက္ကြယ္စ ျပဳေနၿပီျဖစ္တဲ့ မြန္ရိုးရာ တူရိယာတမ်ဳိးရဲ႕ လက္ရွိအေျခအေနကုိ ေျပာျပခ်င္လို႔ ရည္ရြယ္ေရးသား ခဲ့တာပါ” ဟု နာမည္ေက်ာ္ မြန္ အဆုိေတာ္ လဝီက သူ႔သီခ်င္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေျပာျပသည္။
သူက သူ႔သီခ်င္းေခြ တီးခတ္ သီဆုိစဥ္ IC အဖြဲ႕သားမ်ားႏွင့္ ညႇိႏႈိင္းကာ ေရွးေဟာင္းမြန္တူရိယာ မိေက်ာင္းကုိ ေခတ္ေပၚ သီခ်င္းႏွင့္ တြဲသုံးရန္ စီစဥ္ခဲ့ပုံမ်ားကုိ ရွင္းျပသည္။ မိေက်ာင္း တူရိယာသည္ မြန္ တိုင္းရင္းသားတုိ႔အျမတ္တႏုိးထားေသာ ႐ုိးရာတူရိယာတမ်ဳိး ျဖစ္ၿပီး ၎တုိ႔၏ ကုိယ္ပုိင္ဂီတ သေကၤတ ျပယုဂ္လည္း ျဖစ္သည္။ “မိေက်ာင္း တီးခတ္သူရဲ႕ ဘယ္ဘက္ လက္ေခ်ာင္းေတြဟာ ေတးသြားအလုိက္လွန္ခ်ည္၊ ေမွာက္ခ်ည္လုိက္ကေနသလုိ ၾကည့္႐ႈသူေတြကုိ ဆြဲေဆာင္မႈ ပုိေစတယ္။ မိေက်ာင္းေက်ာကုန္းေပၚက ဖလက္တံေတြၾကားမွာ လက္ေခ်ာင္း ကေလး ေတြက ကျပေနသလားလုိ႔ ထင္လာေစတယ္။ ေတးသြားအလုိက္ တီးခတ္သူရဲ႕ ဦးေခါင္းကလည္း အကမင္းသား အလား လႈပ္ရွားယိမ္းခါၿပီး တီးခတ္ၾကတယ္။ဒါေပမယ့္ အဲဒီအဆင့္အထိ တီးခတ္ႏုိင္တဲ့ မြန္ပညာရွင္ေတြ သိပ္မက်န္ေတာ့ဘူး” ဟုရန္ကုန္
“သဲေသာင္ ျပင္ထက္မွာ အိပ္စက္ခြင့္ျပဳပါ ... ျမစ္ယန္စီေရ ေသာက္သုံးခြင့္ ျပဳပါ ..... ေနရာ ေဟာင္းဆီ ပ်ံသန္းခြင့္ ျပဳပါ ....” စသည့္စာသားမ်ား ပါဝင္ေသာ ေရာ့ခ္အျပင္းစားသီခ်င္းတပုဒ္ ျဖစ္ေနသျဖင့္ ထုိသီခ်င္းကုိ ဂ႐ုျပဳမိသူ နည္းပါးသည္။ “က်ေနာ့္အေခြက အခ်စ္သီခ်င္းေတြနဲ႕ ေပါက္သြားေတာ့ ဒီသီခ်င္းကုိ လူေတြ သတိမထားမိလုိက္ၾကဘူး။အဲဒီသီခ်င္းဟာ ေပ်ာက္ကြယ္စ ျပဳေနၿပီျဖစ္တဲ့ မြန္ရိုးရာ တူရိယာတမ်ဳိးရဲ႕ လက္ရွိအေျခအေနကုိ ေျပာျပခ်င္လို႔ ရည္ရြယ္ေရးသား ခဲ့တာပါ” ဟု နာမည္ေက်ာ္ မြန္ အဆုိေတာ္ လဝီက သူ႔သီခ်င္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေျပာျပသည္။
သူက သူ႔သီခ်င္းေခြ တီးခတ္ သီဆုိစဥ္ IC အဖြဲ႕သားမ်ားႏွင့္ ညႇိႏႈိင္းကာ ေရွးေဟာင္းမြန္တူရိယာ မိေက်ာင္းကုိ ေခတ္ေပၚ သီခ်င္းႏွင့္ တြဲသုံးရန္ စီစဥ္ခဲ့ပုံမ်ားကုိ ရွင္းျပသည္။ မိေက်ာင္း တူရိယာသည္ မြန္ တိုင္းရင္းသားတုိ႔အျမတ္တႏုိးထားေသာ ႐ုိးရာတူရိယာတမ်ဳိး ျဖစ္ၿပီး ၎တုိ႔၏ ကုိယ္ပုိင္ဂီတ သေကၤတ ျပယုဂ္လည္း ျဖစ္သည္။ “မိေက်ာင္း တီးခတ္သူရဲ႕ ဘယ္ဘက္ လက္ေခ်ာင္းေတြဟာ ေတးသြားအလုိက္လွန္ခ်ည္၊ ေမွာက္ခ်ည္လုိက္ကေနသလုိ ၾကည့္႐ႈသူေတြကုိ ဆြဲေဆာင္မႈ ပုိေစတယ္။ မိေက်ာင္းေက်ာကုန္းေပၚက ဖလက္တံေတြၾကားမွာ လက္ေခ်ာင္း ကေလး ေတြက ကျပေနသလားလုိ႔ ထင္လာေစတယ္။ ေတးသြားအလုိက္ တီးခတ္သူရဲ႕ ဦးေခါင္းကလည္း အကမင္းသား အလား လႈပ္ရွားယိမ္းခါၿပီး တီးခတ္ၾကတယ္။ဒါေပမယ့္ အဲဒီအဆင့္အထိ တီးခတ္ႏုိင္တဲ့ မြန္ပညာရွင္ေတြ သိပ္မက်န္ေတာ့ဘူး” ဟုရန္ကုန္
အႏုပညာ တကၠသုိလ္တြင္ ဂီတဆုိင္ရာ နည္းျပဆရာအျဖစ္ လုပ္ကုိင္ခဲ့ဖူးသူ ႏုိင္ေထာပုိင္က ရွင္္းျပသည္။
ႏုိင္ေထာပုိင္သည္ အဆုိေတာ္ လဝီ သီဆုိခဲ့သည့္ "မိေက်ာင္း႐ႈိက္ငုိသံ"သီခ်င္းအစ၊ မိေက်ာင္းတူရိယာအသံကုိ ဖန္တီး ေပးခဲ့သူလည္း ျဖစ္သည္။ ႏုိင္ေထာပုိင္၏ ေျပာျပခ်က္သည္ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ေပၚ
ႏုိင္ေထာပုိင္သည္ အဆုိေတာ္ လဝီ သီဆုိခဲ့သည့္ "မိေက်ာင္း႐ႈိက္ငုိသံ"သီခ်င္းအစ၊ မိေက်ာင္းတူရိယာအသံကုိ ဖန္တီး ေပးခဲ့သူလည္း ျဖစ္သည္။ ႏုိင္ေထာပုိင္၏ ေျပာျပခ်က္သည္ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ေပၚ
မြန္႐ုိးရာယဥ္ေက်းမႈ ပြဲေတာ္မ်ားတြင္ မိေက်ာင္းတူရိယာ တီးခတ္ ေပးေလ့ရွိသူ သာေကတၿမိဳ႕နယ္မွ ဂီတပညာရွင္ ဆရာ ႏုိင္ဟံသာကုိ သတိရမိေစသည္။ ႏုိင္ဟံသာ၏ တီးခတ္ေဖ်ာ္ေျဖ ဟန္သည္ ဦးေခါင္း၊ လက္မ်ားကေတးသြားအလုိက္ ယိမ္းႏြဲ႕လႈပ္႐ွားကာ ေတးသြားကုိ ပုိမုိသက္ဝင္ေအာင္ ေဆာင္ၾကဥ္း ႏိုင္သူဟ
ုမြန္ဂီတပညာရွင္တုိ႔က ေျပာစမွတ္ျပဳၾကသည္။
မြန္မိေက်ာင္း တူရိယာသည္ မြန္ဘာသာ "က်ာံ" (ျမန္မာအသံထြက္ "က်ာမ္") ဟု ထြက္ဆုိၿပီး ထုိင္းႏုိင္ငံမွJakhe ေစာင္းႏွင့္ ကေမၻာဒီးယားမွ Krapeu ေ႐ွးေဟာင္းႀကဳိးတပ္ တူရိယာႀကီးမ်ားႏွင့္ ဆင္တူၾကသည္။အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ထုိင္းအေခၚ Jakhe၊ ကေမၻာဒီးယားအေခၚ Krapeu ဟူသည္မွာ "မိေက်ာင္း" ဟု အနက္အဓိပၸာယ္ခ်င္း တူညီသကဲ့သုိ႔ တူရိယာမ်ား၏ ဖြဲ႕စည္းပုံ၊ တီးခတ္ပုံမွာလည္း ဆင္တူလွသည္။ သုိ႔ေသာ္ မြန္မိေက်ာင္း၏ ဖြဲ႕စည္းပုံသည္ပုံမွန္အားျဖင့္ ၄ ေပ ႐ွည္လ်ားသည့္ မိေက်ာင္း ကုိယ္ထည္ကဲ့သုိ႔ အခ်ဳိးအစား ေျပျပစ္ၿပီး ဦးေခါင္း၊ အၿမီးႏွင့္ ေျခ ၄ ေခ်ာင္း ပါ႐ွိသည္။ ေက်ာကုန္းအက်ယ္ ၇ လက္မ ႐ွိၿပီး ဝမ္းဗိုက္မွာ ၈ လက္မ က်ယ္သည္။ ဝမ္းဗုိက္ေဟာင္းေလာင္း ျဖစ္၍ ေက်ာဘက္တြင္ မိေက်ာင္းသားေရျဖင့္ တန္ဆာဆင္ထားသည္။ ၃ ႀကဳိးတပ္ မိေက်ာင္းတူရိယာျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာကုိ သက္ဝင္ယုံၾကည္ေသာ မြန္လူမ်ဳိးတုိ႔က ႀကဳိး ၃ ေခ်ာင္းသည္ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ ရတနာသုံးပါးကုိ ကုိယ္စားျပဳသည္ဟု ဆုိၾကသည္။ ေအာက္ဆုံးႀကဳိးမွာ ေၾကးနီျဖစ္ၿပီး အေပၚ ၂ ေခ်ာင္းအတြက္ ႏုိင္လြန္ႀကိဳး သုံးထားသည္။ ပုံမွန္အသံမ်ားမွာ FCF ႀကဳိးညႇိသံ ျဖစ္ေသာ္လည္း သစ္သား (သုိ႔မဟုတ္) ဝါးျဖင့္ ျပဳလုပ္ ထားသည့္ ဖလက္တံ ၁၃ ခုမွာ အေသမဟုတ္ဘဲ လုိအပ္သလုိ ေရြ႕လ်ားႏုိင္သည္။ ထုိမိေက်ာင္းကုိ ေစာင္းႏွင့္ မတူရ ေလေအာင္ ေရာင္စုံ ျခဴးပန္းျခဴးႏြယ္ျဖင့္ တန္ဆာဆင္ထားေသးသည္။
ေအဒီ (၈၀၁ - ၈၀၂) ခုႏွစ္တြင္ ပ်ဴမင္း ယန္ခ်ိအန္ ေစလႊတ္လုိက္ေသာ သံအဖြဲ႕တဖြဲ႕သည္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ခ်န္အန္ ေနျပည္ေတာ္ ဧကရာဇ္ တဲက်ဳန္၏ နန္းေတာ္သုိ႔ ေရာက္႐ွိခဲ့သည္။ ယင္းသံအဖြဲ႕တြင္ ပါသြားသည့္ တူရိယာ ၂၂ မ်ဳိးအနက္ ႀကဳိးတပ္ တူရိယာတြင္ မိေက်ာင္းေခါင္းေစာင္း ၂ မ်ဳိး ပါဝင္ရာ တ႐ုတ္ျပည္ေရာက္ မိေက်ာင္းေစာင္းသည္ ယခု မြန္တုိ႔ အသုံးျပဳေနေသာ မိေက်ာင္းေစာင္း တမ်ဳိး ျဖစ္သည္ဟု စာေရးဆရာႀကီး ဒဂုန္နတ္ရွင္၏ စာတမ္းတေစာင္တြင္ ေရးသား ထားသည္။ သုိ႔ေသာ္ တ႐ုတ္ျပည္ေရာက္ မိေက်ာင္းတြင္ ႀကဳိး ၉ ေခ်ာင္းကုိ ဆန္႔တန္းရန္ အကန္႔မ်ား ပါရွိေသာ္လည္း ယေန႔ေခတ္ မြန္မိေက်ာင္းသည္ ႀကဳိးညႇိရန္ ဒလက္ ၃ ခုသာ ပါ႐ွိသည္။
မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ ယခုအခါ မိေက်ာင္းတူရိယာကုိ မြန္တုိ႔ ကသာ အသုံးျပဳေနၾကသျဖင့္ ထန္မင္းဆက္ တ႐ုတ္နန္းေတာ္ ေရာက္ မိေက်ာင္းေစာင္းသည္ ယခု မြန္မိေက်ာင္းတူရိယာမ်ဳိး ျဖစ္သည္ဟူေသာ ဆရာႀကီး ဒဂုန္နတ္႐ွင္၏ အဆုိကုိ လက္ခံသင့္သည္ဟု မြန္သမုိင္းဆရာ ႏုိင္ခင္ေမာင္ေလးက ေထာက္ျပထားသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ မြန္တူရိယာ ျဖစ္ေၾကာင္း သုေတသီတုိ႔က တညီတၫြတ္တည္း ဆုံးျဖတ္ၾကသည့္ မုိးသားေခါင္း ဗ်ပ္ေစာင္းတူရိယာ၏ ႀကဳိးေခါက္ တုတ္ျပား၌ ကေနသည့္ ႐ုပ္ပုံကုိ တ႐ုတ္တုိ႔က ကြန္လြန္ (Kun Lun) ဟု ေခၚသည္။ ကြန္လြန္သည္ တ႐ုတ္တုိ႔က မြန္လူမ်ဳိးကုိ ေခၚေဝၚသည့္ အမည္ ျဖစ္သည္။
တျခားအခ်က္မွာ မြန္မိေက်ာင္းတူရိယာ ဆင္းသက္လာပုံကုိ တခ်ဳိ႕သမုိင္းဆရာတုိ႔က “ရွင္ေမြ႔ႏြန္းႏွင့္ မင္းနႏၵာ” တုိ႔၏ ဒ႑ာရီဆန္ဆန္ ေၾကကြဲဖြယ္ျဖစ္ရပ္၏ ေနာက္ကြယ္က စတည္လာသည္ဟု ဆုိသည္။ခ်စ္သူႏွင့္ ဆုံေတြ႕ရန္ ငမုိးရိပ္ ေခ်ာင္း ျဖတ္ကာ မင္းနႏၵာကုိ ပုိ႔ေပးခဲ့သည့္ မိေက်ာင္းကုိ အစြဲျပဳ၍မိေက်ာင္းတူရိယာကုိ ထြင္းလုပ္ေစကာ နန္းစဥ္သုံး တူရိယာတမ်ဳိးအျဖစ္ စတင္အသုံးျပဳလာၾကေၾကာင္း မြန္လူမ်ဳိးတခ်ဳိ႕ကလည္း လက္ခံယုံၾကည္ထားၾကသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မိေက်ာင္းတူရိယာ၏ အသံသည္ လြမ္းဆြတ္ေၾကကြဲမႈမ်ား ထင္ဟပ္ေနသည္ဟု ဆုိၾကသည္။ မင္းနႏၵာသည္ ခ်စ္သူ ရွင္ေမြ႔ႏြန္း ႐ွိရာ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕တဘက္ကမ္း သန္လ်င္သုိ႔ အသြား မေမွ်ာ္လင့္ေသာတည၌ မိေက်ာင္းအာခံတြင္းတြင္ ငုံထားစဥ္ အသက္ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရသည္ကုိ ဒဂုံ (ရန္ကုန္) ျပည့္႐ွင္ ဥကၠလာပမင္းက ကြယ္လြန္သူ သားေတာ္အတြက္ မိေက်ာင္းတူရိယာ ထြင္းလုပ္ေစခဲ့ရာမွ စတင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ ဆုိ႐ုိးစကား ႐ွိခဲ့ၾကသည္။
မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစ ယေန႔ေခတ္ကာလတြင္ မိေက်ာင္းတူရိယာကို ပညာရွင္အဆင့္ တီးခတ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ တတ္ကြၽမ္းသူ အေတာ္ပင္ ရွားပါးသြားသည္ကုိ ေတြ႕ျမင္ရသည္။ ပညာရွင္အဆင့္ တတ္ေျမာက္သူ ႏုိင္ေ႐ႊျပည္၊ႏုိင္ခ်မ္းရဲ၊ ႏုိင္ေထာပုိင္၊ ႏုိင္ဟံသာ၊ ႏုိင္ဟန္ဝင္းေအာင္တုိ႔သာ ရွိေတာ့သည္ဟု မြန္ဂီတ သမုိင္းေလ့လာသူ ႏုိင္ေထာပုိင္က ရွင္းျပသည္။ ထုိသူမ်ားမွာ အသက္ ၅၀ ေက်ာ္ သက္ႀကီးပုိင္းမ်ားသာ ျဖစ္သည္။ မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ားတြင္ ပညာရွင္အဆင့္ တီးခတ္ႏုိင္သူ မရွိေသးေၾကာင္း သိရသည္။ “မြန္လူမ်ဳိးကကုိယ္ပုိင္ဂီတေတြကုိ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လက္ဆင့္ကမ္းထိန္းသိမ္းခြင့္ မရတာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅ႏွစ္ေက်ာ္လာၿပီေလ။ မြန္ေနျပည္ေတာ္ က်ဆုံးၿပီးကတည္းက ဆုိေတာ့ေလ။ ဒါေၾကာင့္ ေရွး႐ုိးမပ်က္တီးခတ္ႏုိင္သူရွားသြားတာ”ဟု ႏိုင္ေထာပိုင္က ေျပာသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ အႏွစ္ ၆၀ ေက်ာ္က ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္မိေက်ာင္းတူရိယာ တီးခတ္ႏိုင္သူ မရွိသေလာက္ရွားခဲ့သည္ဟု မြန္ဂီတ ပညာ႐ွင္တုိ႔၏
မြန္မိေက်ာင္း တူရိယာသည္ မြန္ဘာသာ "က်ာံ" (ျမန္မာအသံထြက္ "က်ာမ္") ဟု ထြက္ဆုိၿပီး ထုိင္းႏုိင္ငံမွJakhe ေစာင္းႏွင့္ ကေမၻာဒီးယားမွ Krapeu ေ႐ွးေဟာင္းႀကဳိးတပ္ တူရိယာႀကီးမ်ားႏွင့္ ဆင္တူၾကသည္။အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ထုိင္းအေခၚ Jakhe၊ ကေမၻာဒီးယားအေခၚ Krapeu ဟူသည္မွာ "မိေက်ာင္း" ဟု အနက္အဓိပၸာယ္ခ်င္း တူညီသကဲ့သုိ႔ တူရိယာမ်ား၏ ဖြဲ႕စည္းပုံ၊ တီးခတ္ပုံမွာလည္း ဆင္တူလွသည္။ သုိ႔ေသာ္ မြန္မိေက်ာင္း၏ ဖြဲ႕စည္းပုံသည္ပုံမွန္အားျဖင့္ ၄ ေပ ႐ွည္လ်ားသည့္ မိေက်ာင္း ကုိယ္ထည္ကဲ့သုိ႔ အခ်ဳိးအစား ေျပျပစ္ၿပီး ဦးေခါင္း၊ အၿမီးႏွင့္ ေျခ ၄ ေခ်ာင္း ပါ႐ွိသည္။ ေက်ာကုန္းအက်ယ္ ၇ လက္မ ႐ွိၿပီး ဝမ္းဗိုက္မွာ ၈ လက္မ က်ယ္သည္။ ဝမ္းဗုိက္ေဟာင္းေလာင္း ျဖစ္၍ ေက်ာဘက္တြင္ မိေက်ာင္းသားေရျဖင့္ တန္ဆာဆင္ထားသည္။ ၃ ႀကဳိးတပ္ မိေက်ာင္းတူရိယာျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာကုိ သက္ဝင္ယုံၾကည္ေသာ မြန္လူမ်ဳိးတုိ႔က ႀကဳိး ၃ ေခ်ာင္းသည္ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ ရတနာသုံးပါးကုိ ကုိယ္စားျပဳသည္ဟု ဆုိၾကသည္။ ေအာက္ဆုံးႀကဳိးမွာ ေၾကးနီျဖစ္ၿပီး အေပၚ ၂ ေခ်ာင္းအတြက္ ႏုိင္လြန္ႀကိဳး သုံးထားသည္။ ပုံမွန္အသံမ်ားမွာ FCF ႀကဳိးညႇိသံ ျဖစ္ေသာ္လည္း သစ္သား (သုိ႔မဟုတ္) ဝါးျဖင့္ ျပဳလုပ္ ထားသည့္ ဖလက္တံ ၁၃ ခုမွာ အေသမဟုတ္ဘဲ လုိအပ္သလုိ ေရြ႕လ်ားႏုိင္သည္။ ထုိမိေက်ာင္းကုိ ေစာင္းႏွင့္ မတူရ ေလေအာင္ ေရာင္စုံ ျခဴးပန္းျခဴးႏြယ္ျဖင့္ တန္ဆာဆင္ထားေသးသည္။
ေအဒီ (၈၀၁ - ၈၀၂) ခုႏွစ္တြင္ ပ်ဴမင္း ယန္ခ်ိအန္ ေစလႊတ္လုိက္ေသာ သံအဖြဲ႕တဖြဲ႕သည္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ခ်န္အန္ ေနျပည္ေတာ္ ဧကရာဇ္ တဲက်ဳန္၏ နန္းေတာ္သုိ႔ ေရာက္႐ွိခဲ့သည္။ ယင္းသံအဖြဲ႕တြင္ ပါသြားသည့္ တူရိယာ ၂၂ မ်ဳိးအနက္ ႀကဳိးတပ္ တူရိယာတြင္ မိေက်ာင္းေခါင္းေစာင္း ၂ မ်ဳိး ပါဝင္ရာ တ႐ုတ္ျပည္ေရာက္ မိေက်ာင္းေစာင္းသည္ ယခု မြန္တုိ႔ အသုံးျပဳေနေသာ မိေက်ာင္းေစာင္း တမ်ဳိး ျဖစ္သည္ဟု စာေရးဆရာႀကီး ဒဂုန္နတ္ရွင္၏ စာတမ္းတေစာင္တြင္ ေရးသား ထားသည္။ သုိ႔ေသာ္ တ႐ုတ္ျပည္ေရာက္ မိေက်ာင္းတြင္ ႀကဳိး ၉ ေခ်ာင္းကုိ ဆန္႔တန္းရန္ အကန္႔မ်ား ပါရွိေသာ္လည္း ယေန႔ေခတ္ မြန္မိေက်ာင္းသည္ ႀကဳိးညႇိရန္ ဒလက္ ၃ ခုသာ ပါ႐ွိသည္။
မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ ယခုအခါ မိေက်ာင္းတူရိယာကုိ မြန္တုိ႔ ကသာ အသုံးျပဳေနၾကသျဖင့္ ထန္မင္းဆက္ တ႐ုတ္နန္းေတာ္ ေရာက္ မိေက်ာင္းေစာင္းသည္ ယခု မြန္မိေက်ာင္းတူရိယာမ်ဳိး ျဖစ္သည္ဟူေသာ ဆရာႀကီး ဒဂုန္နတ္႐ွင္၏ အဆုိကုိ လက္ခံသင့္သည္ဟု မြန္သမုိင္းဆရာ ႏုိင္ခင္ေမာင္ေလးက ေထာက္ျပထားသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ မြန္တူရိယာ ျဖစ္ေၾကာင္း သုေတသီတုိ႔က တညီတၫြတ္တည္း ဆုံးျဖတ္ၾကသည့္ မုိးသားေခါင္း ဗ်ပ္ေစာင္းတူရိယာ၏ ႀကဳိးေခါက္ တုတ္ျပား၌ ကေနသည့္ ႐ုပ္ပုံကုိ တ႐ုတ္တုိ႔က ကြန္လြန္ (Kun Lun) ဟု ေခၚသည္။ ကြန္လြန္သည္ တ႐ုတ္တုိ႔က မြန္လူမ်ဳိးကုိ ေခၚေဝၚသည့္ အမည္ ျဖစ္သည္။
တျခားအခ်က္မွာ မြန္မိေက်ာင္းတူရိယာ ဆင္းသက္လာပုံကုိ တခ်ဳိ႕သမုိင္းဆရာတုိ႔က “ရွင္ေမြ႔ႏြန္းႏွင့္ မင္းနႏၵာ” တုိ႔၏ ဒ႑ာရီဆန္ဆန္ ေၾကကြဲဖြယ္ျဖစ္ရပ္၏ ေနာက္ကြယ္က စတည္လာသည္ဟု ဆုိသည္။ခ်စ္သူႏွင့္ ဆုံေတြ႕ရန္ ငမုိးရိပ္ ေခ်ာင္း ျဖတ္ကာ မင္းနႏၵာကုိ ပုိ႔ေပးခဲ့သည့္ မိေက်ာင္းကုိ အစြဲျပဳ၍မိေက်ာင္းတူရိယာကုိ ထြင္းလုပ္ေစကာ နန္းစဥ္သုံး တူရိယာတမ်ဳိးအျဖစ္ စတင္အသုံးျပဳလာၾကေၾကာင္း မြန္လူမ်ဳိးတခ်ဳိ႕ကလည္း လက္ခံယုံၾကည္ထားၾကသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မိေက်ာင္းတူရိယာ၏ အသံသည္ လြမ္းဆြတ္ေၾကကြဲမႈမ်ား ထင္ဟပ္ေနသည္ဟု ဆုိၾကသည္။ မင္းနႏၵာသည္ ခ်စ္သူ ရွင္ေမြ႔ႏြန္း ႐ွိရာ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕တဘက္ကမ္း သန္လ်င္သုိ႔ အသြား မေမွ်ာ္လင့္ေသာတည၌ မိေက်ာင္းအာခံတြင္းတြင္ ငုံထားစဥ္ အသက္ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရသည္ကုိ ဒဂုံ (ရန္ကုန္) ျပည့္႐ွင္ ဥကၠလာပမင္းက ကြယ္လြန္သူ သားေတာ္အတြက္ မိေက်ာင္းတူရိယာ ထြင္းလုပ္ေစခဲ့ရာမွ စတင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ ဆုိ႐ုိးစကား ႐ွိခဲ့ၾကသည္။
မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစ ယေန႔ေခတ္ကာလတြင္ မိေက်ာင္းတူရိယာကို ပညာရွင္အဆင့္ တီးခတ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ တတ္ကြၽမ္းသူ အေတာ္ပင္ ရွားပါးသြားသည္ကုိ ေတြ႕ျမင္ရသည္။ ပညာရွင္အဆင့္ တတ္ေျမာက္သူ ႏုိင္ေ႐ႊျပည္၊ႏုိင္ခ်မ္းရဲ၊ ႏုိင္ေထာပုိင္၊ ႏုိင္ဟံသာ၊ ႏုိင္ဟန္ဝင္းေအာင္တုိ႔သာ ရွိေတာ့သည္ဟု မြန္ဂီတ သမုိင္းေလ့လာသူ ႏုိင္ေထာပုိင္က ရွင္းျပသည္။ ထုိသူမ်ားမွာ အသက္ ၅၀ ေက်ာ္ သက္ႀကီးပုိင္းမ်ားသာ ျဖစ္သည္။ မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ားတြင္ ပညာရွင္အဆင့္ တီးခတ္ႏုိင္သူ မရွိေသးေၾကာင္း သိရသည္။ “မြန္လူမ်ဳိးကကုိယ္ပုိင္ဂီတေတြကုိ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လက္ဆင့္ကမ္းထိန္းသိမ္းခြင့္ မရတာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅ႏွစ္ေက်ာ္လာၿပီေလ။ မြန္ေနျပည္ေတာ္ က်ဆုံးၿပီးကတည္းက ဆုိေတာ့ေလ။ ဒါေၾကာင့္ ေရွး႐ုိးမပ်က္တီးခတ္ႏုိင္သူရွားသြားတာ”ဟု ႏိုင္ေထာပိုင္က ေျပာသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ အႏွစ္ ၆၀ ေက်ာ္က ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္မိေက်ာင္းတူရိယာ တီးခတ္ႏိုင္သူ မရွိသေလာက္ရွားခဲ့သည္ဟု မြန္ဂီတ ပညာ႐ွင္တုိ႔၏
ေျပာျပခ်က္အရသိရသည္။ ထုိစဥ္က ထုိင္းႏုိင္ငံသုိ႔ ထြက္ေျပးလာသူ သံျဖဴဇရပ္ၿမိဳ႕နယ္သားတဦးသာတီးတတ္
သည္ဟု ဆုိၾကသည္။ ထုိပညာရပ္ကုိ အဆုိပါပညာရွင္ထံမွတဆင့္ ျမန္မာျပည္တြင္းမွ မြန္မ်ဳိးဆက္တုိ႔က ဆက္လက္ သင္ၾကားလာ၍ ယေန႔ ပညာရွင္အဆင့္ တီးခတ္ႏုိင္သူမ်ား ျပန္လည္ေပၚထြန္းလာၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
မိေက်ာင္းတူရိယာျဖင့္ တီးခတ္ထားသည့္ မြန္ေခတ္ေဟာင္း ေတးသီခ်င္းမ်ားတြင္သာ နားဆင္ႏုိင္ျခင္းသည္ ထုိတူရိယာကုိ ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းသြားရန္ ခက္ခဲေစသည္ဟုလည္း မြန္ဂီတပညာရွင္တခ်ဳိ႕က ေျပာဆုိၾကသည္။ “မိေက်ာင္းအတတ္က အပုဒ္ ၂၀ ေလာက္ တီးတတ္သြားရင္ ဆက္သင္ခ်င္စိတ္ မ႐ွိေတာ့ဘူး။ မိေက်ာင္းကုိ သြားေလရာ သယ္ဖုိ႔ မလြယ္ကူဘူးေလ။ ၿပီးေတာ့ မွာတဲ့လူရွိမွ ထြင္းလုပ္တာဆုိေတာ့ ေစ်းႏႈန္းကလည္း ႀကီးတယ္ေလ။ အဓိက အခ်က္က ဒီအတတ္ပညာတခုတည္းနဲ႔ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္း
မိေက်ာင္းတူရိယာျဖင့္ တီးခတ္ထားသည့္ မြန္ေခတ္ေဟာင္း ေတးသီခ်င္းမ်ားတြင္သာ နားဆင္ႏုိင္ျခင္းသည္ ထုိတူရိယာကုိ ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းသြားရန္ ခက္ခဲေစသည္ဟုလည္း မြန္ဂီတပညာရွင္တခ်ဳိ႕က ေျပာဆုိၾကသည္။ “မိေက်ာင္းအတတ္က အပုဒ္ ၂၀ ေလာက္ တီးတတ္သြားရင္ ဆက္သင္ခ်င္စိတ္ မ႐ွိေတာ့ဘူး။ မိေက်ာင္းကုိ သြားေလရာ သယ္ဖုိ႔ မလြယ္ကူဘူးေလ။ ၿပီးေတာ့ မွာတဲ့လူရွိမွ ထြင္းလုပ္တာဆုိေတာ့ ေစ်းႏႈန္းကလည္း ႀကီးတယ္ေလ။ အဓိက အခ်က္က ဒီအတတ္ပညာတခုတည္းနဲ႔ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္း
အေနနဲ႔ရပ္တည္လုိ႔ မရဘူး”ဟု မိေက်ာင္းတီးခတ္မႈကုိအေျခခံအဆင့္ လုိက္စားခဲ့ဖူးသူ မြန္လူငယ္ေနလင္းထြန္း
ကဆုိသည္။ ေက်းလက္ေန မြန္မ်ဳိးဆက္သစ္တုိ႔က မိေက်ာင္းတူရိယာထက္ သယ္ရလြယ္ကူၿပီး တီးခတ္ရန္
ပုိမုိလြယ္ကူေသာမယ္ဒလင္၊ တေယာတုိ႔ကုိပုိစိတ္ဝင္စားၾကသည္။ ယေန႔ေခတ္ မြန္႐ုိးရာပြဲလမ္းသဘင္မ်ားတြငိ
ပုိမုိလြယ္ကူေသာမယ္ဒလင္၊ တေယာတုိ႔ကုိပုိစိတ္ဝင္စားၾကသည္။ ယေန႔ေခတ္ မြန္႐ုိးရာပြဲလမ္းသဘင္မ်ားတြငိ
မိေက်ာင္းတူရိယာ၏ အခန္းက႑သည္လည္း ေပ်ာက္ကြယ္စျပဳေနသည္။ အပ်ဳိ၊ လူပ်ဳိတုိ႔ တုိင္ခ်က္ညီညီ၊ ကဗ်ာ၊ လကၤာက်က် စကားစစ္ထုိးသည့္ ႏွစ္ပါးသြားအဆုိ သီခ်င္းမ်ဳိးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအကတုိ႔ျဖင့္ေဖ်ာ္ေျဖရသည့္
သီခ်င္းမ်ဳိးမ်ားတြင္သာ မိေက်ာင္းကုိ အသုံးျပဳၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ပြဲလမ္းသဘင္မ်ားတြင္ ႏွစ္ပါးသြားအဆုိ၊ အတီးအကမ်ားသည္ ေခတ္ေပၚတီးဝုိင္းအဖြဲ႕တုိ႔ေဖ်ာ္ေျဖေရးေလာက္အရာမဝင္ေတာ့သည္ကုိေတြ႕ျမင္ရသည္။
မိေက်ာင္းတူရိယာ၏ ယေန႔ေခတ္ တန္ဖုိးမွာ က်ပ္ ၃ သိန္းဝန္းက်င္ခန္႔ရွိသည္။
မြန္ျပည္နယ္၊ ေပါင္ၿမဳိ႕နယ္မွ မိေက်ာင္း တူရိယာ ထြင္းလုပ္သူ ႏုိင္ဟန္ဝင္းေအာင္“ျပည္တြင္းမွာမိေက်ာင္း မွာတဲ့လူ မရွိသေလာက္ျဖစ္ေနတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ကလည္း မွာယူတဲ့သူရွိမွ လုပ္ေပးတယ္။ တႏွစ္အတြင္းမွာမွ ၃ ခုေလာက္ပဲ လာမွာ တတ္တယ္။ မိေက်ာင္းတူရိယာ ၁ ခုလုပ္ဖုိ႔ အခ်ိန္ ၂ လေလာက္ လုိအပ္တယ္” ဟု ဆုိသည္။
"ျမန္မာျပည္မွ မြန္ဂီတ"အမည္႐ွိ ႏုိင္ေထာပုိင္၏ မြန္တူရိယာအဖြဲ႕က ေ႐ွးေဟာင္းမြန္ေတးသီခ်င္း(၁၃)ပုဒ္က
"ျမန္မာျပည္မွ မြန္ဂီတ"အမည္႐ွိ ႏုိင္ေထာပုိင္၏ မြန္တူရိယာအဖြဲ႕က ေ႐ွးေဟာင္းမြန္ေတးသီခ်င္း(၁၃)ပုဒ္က
ုိ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္က ေနာက္ဆုံး ထြက္႐ွိခဲ့ဖူးသည္။ ထုိထဲတြင္ "မိေက်ာင္းဘုရင္ရဲ႕ ေဒါသ"အပါအဝင္ မိေက်ာင္း
တူရိယာကုိ အသားေပးတီးခတ္ထားသည့္သီခ်င္းမ်ားလည္း ပါဝင္သည္။ ထုိအခ်ိန္မွစ၍ ယင္းကဲ့သုိ႕ အလားတူေ႐ွးေဟာင္းမြန္တူရိယာမ်ားျဖင့္ သီဆုိတီးခတ္ထားသည့္ အယ္လ္ဘမ္မ်ဳိထြက္႐ွိလာျခင္းမ႐ွိေတာ့ေခ်။
ရိုးရာလုိက္စားေနသူအေမရိကန္ေရာက္ျမန္မာဂီတပညာ႐ွင္ကုိဒူးက“ႏုိင္ငံတကာမွာအခုေခတ္စားေနတ
ရိုးရာလုိက္စားေနသူအေမရိကန္ေရာက္ျမန္မာဂီတပညာ႐ွင္ကုိဒူးက“ႏုိင္ငံတကာမွာအခုေခတ္စားေနတ
ဲ့႐ုိးရာတူရိယာနဲ႔ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ ေခတ္ေပၚေတးဂီတေတြ အရမ္းေအာင္ျမင္ေနတယ္။ကုိယ္ပုိင္တီထြင္ဖန္တီးမႈ
အေနနဲ႔ပဲ ႏုိင္ငံတကာက အာ႐ုံစုိက္လာေအာင္ ႀကိဳးစားသင့္ပါတယ္။ ဒါ မြန္ဂီတ၊ ဒါ ျမန္မာဂီတကြလုိ႔ ျပႏုိင္မယ့္ ဂီတမ်ဳိးေတြေပါ့”ဟုေျပာသည္။ကိုဒူးကမြန္မိေက်ာင္းတူရိယာကုိ မြန္ျပည္နယ္ေပါင္ၿမိဳ႕မွမွာယူကာ အေမရိကန္ႏုိင္
္ငံအထိ သယ္ယူခ့ဲပုံကုိ ေျပာျပသည္။ မိေက်ာင္းတူရိယာကုိ ေခတ္ေပၚ စက္ပစၥည္း၊ တူရိယာမ်ားႏွင့္ ေပါင္းစပ္ၿပီး အမ်ားႏွင့္ အသြင္ကြဲျပားေစမည့္ ဂီတသစ္ကုိ ဖန္တီးႏုိင္မည္ဟု ယုံၾကည္သူမ်ားထဲတြင္ ကုိဒူးလည္း ပါဝင္သည္။ ကုိဒူးသည္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္က “ျမန္မာျပည္မွ မြန္ဂီတ” ဟူသည့္ မိေက်ာင္းတူရိယာ အသားေပး တီးခတ္ထားသည့္ ေတးစီးရီးကုိ ထုတ္လုပ္သူမ်ားတြင္ ပါဝင္သူလည္း ျဖစ္သည္။
မိေက်ာင္းတူရိယာ၏ဖြဲ႕စည္္းပုံကုိဆန္းသစ္ရမည္၊သို႔မွသာေခတ္ေပၚတူရိယာမ်ား အၾကားတြင္ မြန္လူမ်ဳိးတုိ႔၏ သေကၤတ အျဖစ္ မိေက်ာင္းတူရိယာကုိ ဆက္လက္ ႐ႈျမင္ရမည္ ဆိုသည့္အခ်က္ အေပၚ မြန္တိုင္းရင္းသား ပညာ႐ွင္မ်ားႏွင့္ ဂီတ လုိက္စားသူ လူငယ္မ်ားအၾကားတြင္ အျမင္မတူၾကေခ်။
“ေခတ္ေဟာင္းတူရိယာကုိေခတ္ေပၚဂီတမွာတြဲသုံးရင္ မိ႐ုိးဖလာဂီတကုိဖ်က္ဆီးေနတယ္လုိ႔
မိေက်ာင္းတူရိယာ၏ဖြဲ႕စည္္းပုံကုိဆန္းသစ္ရမည္၊သို႔မွသာေခတ္ေပၚတူရိယာမ်ား အၾကားတြင္ မြန္လူမ်ဳိးတုိ႔၏ သေကၤတ အျဖစ္ မိေက်ာင္းတူရိယာကုိ ဆက္လက္ ႐ႈျမင္ရမည္ ဆိုသည့္အခ်က္ အေပၚ မြန္တိုင္းရင္းသား ပညာ႐ွင္မ်ားႏွင့္ ဂီတ လုိက္စားသူ လူငယ္မ်ားအၾကားတြင္ အျမင္မတူၾကေခ်။
“ေခတ္ေဟာင္းတူရိယာကုိေခတ္ေပၚဂီတမွာတြဲသုံးရင္ မိ႐ုိးဖလာဂီတကုိဖ်က္ဆီးေနတယ္လုိ႔
ထင္ေနၾကသူေတြ ႐ွိေနတယ္။ လက္မခံဘဲ ဒီအတုိင္း ထားခဲ့ရင္ေတာ့ မိေက်ာင္းရဲ႕ အခန္းက႑က အလုိလုိ ေပ်ာက္ကြယ္ သြားလိမ့္မယ္” ဟု အဆုိေတာ္ လဝီက ေျပာသည္။ ။
မွတ္ခ်က္။ ။ဧရာ၀တီသတင္းဌာနမွ ေဆာင္းပါးရွင္အေဆာင္းဝီ ေရးသားထားေသာ ေဆာင္းပါးအားတဆင့္ကူးယူေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ တိုက္ရိုက္သြားျကည့္ရန္ link- http:/www.irrawaddymedia.com/bur/index.php/articles/2-articles/262
No comments:
Post a Comment